Saturday, August 25, 2012

Paquet-annés: Comment calculer et sa signification

Si vous êtes plus à la service de médicale pneumologique (comme moi), il y a plus de chance que vous avez entendus le mot "paquet-années".


Lisez-bien puisque il est important.
Paquet années ou Pack years en anglais est un unité qui, après avoir calculé, peut nous orienter vers le diagnostique de certains maladies pulmonaires. La formule de paquet année est calculée comme:
Paquet année = Nombre de paquet de cigarette fumé par jour x La durée de fumé en année.
Par exemple, un sujet qui fûmes 1 paquet de cigarette par jour pour 3 ans, le paquet année est de 3.
La signification de paquet année reste une éthologie pour orienter vers deux maladies pulmonaires majeures. Ce sont la BPCO (Brochopneumonie Chronique Obstructive) et le cancer du poumons. Un recherce a démonstré que la population qui fûmes 21-40 paquet années a la VEMS (Vitesse Expiratoire Maximale par Seconde) à peu près 90% par rapport aux sujets sains, et 80% pour plus de 61 paquet années respectivement. Le paquet année est un prédicteur hautement significant pour ces maladies.
Donc, il vaut mieux de suggérer les gens d'arrêter la cigarette. Et pour les médecins, ils peuvent suspecter plus à la BPCO et le cancer de poumon pour les sujet ayants plus de paquet années.

Différence radiologique entre pneumonie et tumeur

Classiquement, l'image radiologique de pneumonie est le syndrome alvéolair. Malheureusement, l'image de tumeur ressemble aussi l'image de pneumonie. Mais il y a une caractéristique différente entre les deux. L'image de tumeur est plutôt opacité avec ou sans la signe de silhouette , plutôt non-systématisé et prise le produit de contrast. Au contraire, l'image de pneumonie est l'opacité avec la bronchogramme aérienne. C'est une grande caractéristique à noter.

Saturday, August 11, 2012

ឍាមរា?​ គំរូ​អាក្រក់​មនុស្ស​ជំនាន់​មុន!

ឍាមរា?

រំលឹកពី​អតីតកាល​ពី​កាល​ទើប​ចាប់​ផ្ដើម​រៀន​អក្សរ​ខ្មែរដំបូង នៅ​ពេល​ដែល​រៀន​ដល់​អក្សរ “ឍ”ដែល​មាន​ឧទាហរណ៍​ជា ឍាមរា ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​គូរ​ជារូប​សត្វម្យ៉ាង​ដូច​ទា នៅ​ក្រោម​ពាក្យ​នេះ។ ខ្ញុំ​តែង​តែ​ស្វែង​រកសត្វ​នេះ​ថា​ជា​អ្វី ត្បិត​ខ្ញុំ​មិន​ដែល​ឃើញ​វា​សូម្បី​តែ​ក្នុង​ទូរទស្សន៍។ តែ​ជា​អកុសល គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​ដែល​ដឹង​ពី​វា សូម្បី​តែ​គ្រូ​ដែល​បាន​បង្រៀន​ខ្ញុំ​នូវ​ពាក្យ​នេះ។ ចម្ងល់​នេះ​នៅ​តែ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន​ខ្ញុំ​ជានិច្ច ទោះបី​ជា​វា​មាន​រយៈពេល​យូរ​ហើយ​ក៏ដោយ។ ត្រលប់​មក​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំមុន​នេះ នៅ​ពេល​ដែល​ខ្ញុំ​មើល​ទូរទស្សន៍​និយាយ​អំពី​សត្វ​ដែល​បាន​ផុត​ពូជ​​ ពី​លើ​ភព​ផែន​ដី​នេះ ហើយ​គេ​បាន​លើក​រូបមួយ​ដែល​ប្រហែល​ជា​ ឍាមរា មក​បង្ហាញ​ដោយ​ពន្លយ​ពាក្យ​ថា “ពួក​គេ​បាន​បាត់បង់​ជារៀងរហូត” ទើប​ខ្ញុំ​ដឹង​ថា សត្វ​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្លាប់រៀន ហើយ​ជា​ពាក្យ​តែ​មួយ​គត់​ដែល​គេ​យក​ជា​ឧទាហរណ៍​សំរាប់​អក្សរ ឍ លែង​មាន​នៅ​លើ​ទីនេះ​ទៀត​ហើយ។ វា​ហាក់ដូច​ពន្យល់​ពី​គ្រប់​បញ្ហា គ្រូ​មិន​អាច​ពន្យល់​បាន មិន​ដែល​ឃើញ​ក្នុង​ទូរទស្សន៍…។ តែ​ម្យ៉ាង​ទៀត​វា​ហាក់​ដូច​ជា​ប្រាប់​ខ្ញុំ​ថា វា​ជា​កំហុស​ដ៏ធំ​មួយ​របស់​មនុស្ស​ជំនាន់​មុន ដែល​ធ្វើ​អោយឍាមរា ដែល​មាន​គ្រប់​សៀវភៅ​អក្សរ​ខ្មែរ​ថ្នាក់​ដំបូងៗ បាត់​បង់។ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ និមិត្ត​រូបកម្ពុជា សត្វ​គោ​ព្រៃ ប្រហែល​ជា​លែង​មាន​នៅ​ទី​ណាទាំង​អស់​ក្នុង​កម្ពុជា។

1 Didus ineptus ដែល​ប្រហែល​ជា ឍាមរា

មនុស្ស​ចាស់​មួយ​ចំនួន​នៅ​ពេល​ឥលូវ​នេះ​ហាក់​ដូច​ជា​គ្មាន​ការ​ពិចារណា

"អ្នក​ខ្លះ​យល់​ថា​បើ​ខ្លួន​មិន​បរិភោគ​ នោះ​អ្នក​ផ្សេង​នឹង​បរិភោគ​ដដែល"
វា​ហាក់​ដូច​ជា​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ណាស់​ដែល​បន្ទោស​អ្នក​ទាំង​នោះ​ថា​គ្មាន​ការ​ពិចារណា។ តែ​បើសិន​បើ​មនុស្ស​បរិភោគសាច់សត្វ​ព្រៃ សត្វ​ដែល​ជិតដាច់ពូជ ហើយ​ប្រាប់​មិត្ត​ភក្តិ​ថា​មាន​រសជាតិ​ឆ្ងាញ់ ហើយ​មានឥទ្ធិពល​ផ្លូវ​ភេទ រឺ ព្យាបាល​ ដោយ​មិន​អាច​ពន្យល់​បាន​នៅ​ពេល​ដែល​គេសួរ​ត្រលប់​មក​វិញ ថា​វាអាចព្យាបាល​បាន​របៀបម៉េច នោះ​ហើយ​គឺ​ជា​កង្វះ​ការ​ពិចារណា។ ចំពោះ​ខ្ញុំ សាច់សត្វ​ព្រៃ​គ្មាន​រសជាតិ​ឆ្ងាញ់​ទេ។ ចំពោះ​អ្នក​ដែល​បរិភោគ​សាច់សត្វ​ព្រៃ ហើយ​គិត​ថា​ឆ្ងាញ់​ អាច​ប្រហែល​មក​ពី​ខ្លួន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ឃោសនា​ថា​សាច់ទាំង​នោះ​អាច​ព្យាបាល​ជំងឺ​បាន ទាំង​ដែល​គេ​មិន​ដឹង​ថា​​ វាអាច​ទៅ​រួច​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច។​ បើ​អោយ​ពួក​គេ​បិទ​ភ្នែក​ ហើយភ្លក្សសាច់​ដែល​ដាក់​ក្នុង​ចាន​ពីរ​ ​ម្ខាង​ដាក់​សាច់​គោ ម្ខាង​ទៀត​ដាក់​សាច់​សត្វ​ព្រៃ ដោយ​មិន​ប្រាប់​អ្វី​ទាំង​អស់ ខ្ញុំ​ជឿ​ថា​ពួក​គេ​នឹង​រើស​យក​សាច់​គោ។ ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត អ្នក​បរិភោគសាច់​សត្វ​ព្រៃ​ពិត​ជា​ល្ងង់​ណាស់ ដែល​គេ​គិតថា គេ​ព្រម​បរិភោគ​ដោយសារ​តែ​សាច់​នោះ “ឆ្ងាញ់” ទោះ​បី​ជាដឹង​ថា​សត្វ​ព្រៃ​ជា​សម្ផស្ស​ ជា​មរតក ជាមោទនភាព​ជាតិ។ ហើយ​ចំពោះ​អ្នក​ដែល​ព្រម​ជឿ​ថា​ សាច់​សត្វ​ទាំង​នោះ​អាច​បង្កើន​សមត្ថភាព​ផ្លូវ​ភេទ​បាន​ដោយ​មិន​គិត​អ្វី​សោះ​កាន់​តែ​ល្ងង់​ទៅ​ទៀត។ វា​អាច​ទៅ​រួច​ដែល​ពួក​គេ​ “ខ្លាំង” បាន​ដោយ​បរិភោគ​សាច់ តែ​មិនមែន​សត្វ​ព្រៃ​ទេ! រាល់​ពេល​មនុស្ស​បរិភោគ​សាច់ ពួក​គេ​ប្រាកដ​ជាមាន​​ថាមពល​គ្រប់គ្រាន់ ដែល​ធ្វើ​អោយ​គេ​មាន​អារម្មណ៍​ថា​ខ្លាំង​ជាង​មុន។ ជានេះ​ទៅ​ទៀត​ ពួក​គេ​នឹង​បរិភោគ​សាច់​ទាំង​នោះ​ជាមួយ​ស្រា ដែល​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​អោយ​គេ​បាត់បង់​ស្មារតី​ និង ការ​វិនិច្ឆ័យ​ ដែល​ធ្វើ​អោយ​យល់​ថា​ខ្លួន​ខ្លាំង។ យល់​ល្អ​អ្នក​ដែល​ខ្វះ​សមត្ថភាព​ភេទទាំង​នោះគួរ​តែទៅ​រក​ពេទ្យ​ទៅ​ល្អ​ជាង។ វា​​មិន​មែន​ជាឥទ្ធិពល​របស់​សត្វ​ព្រៃ​ទេ វា​ជា​ឥទ្ធិពល​របស់​សាច់។ ជាង​នេះ​ទៅ​ទៀត មនុស្ស​ដែល​បរិភោគ​សាច់សត្វ​ព្រៃ​ដោយ​គិត​ថា​វា​អាច​ព្យាបាល​រោគ កាន់​តែ​ល្ងង់​ទៅ​ទៀត។ ពួក​គេ​ព្រម​ជឿ​លើ​រឿង​ទាំង​នោះ​ដោយ​គ្មាន​អ្វី​ពន្យល់​បាន។​ ពួក​គេ​មិន​ព្យាយាម​ហាត់​ប្រាណ ថែទាំ​សុខភាព និង​ ត្រួតពិនិត្យ​សុខភាព​គេ​ទេ​ តែ​បែ​រ​ជា​ស្វែង​រក​សាច់សត្វ​ក្រោយ​ពេល​កើត​ជំងឺ។ ខ្លះ​អាច​ធូរ​ស្រាល​មែន ព្រោះ​វាជាឥទ្ធិពល Placebo ដែល​កើត​ឡើង​ក្រោយ​ពី​ពួក​គេ​ជឿ​លើ​ការ​ឃោសនា។ អ្នក​ជំងឺ​ខ្លះ​ សុខចិត្ត​តម​អាហារ​ទាំង​ដោយ​គ្មាន​វេជ្ជបញ្ជា​ពី​គ្រូពេទ្យ តែ​ពួក​គេ​បែរ​ជា​បរិភោគ​សាច់​សត្វ​ព្រៃ​ ជួន​កាល​ក្នុង​ចំនួន​ច្រើន (ហើយ​តម​សាច់សត្វ​ស្រុក sic)។ ដូច​ខាង​លើ​អញ្ចឹង​ នោះ​គឺ​ដោយសារ​គេ​បរិភោគ​ច្រើន មិន​មែន​មក​ពី​សត្វ​ព្រៃ​ទេ។ យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ ពួក​គេ​ហាក់​ដូច​ជា​ល្ងង់​ណាស់​ដែល​ព្រម​ទទួល​យក​ការ​ឃោសនា​មួយ​ដោយ​មិន​ពិចារណា។ មួយ​វិញ​ទៀត អ្នក​ខ្លះ​យល់​ថា​បើ​ខ្លួន​មិន​បរិភោគ​ នោះ​អ្នក​ផ្សេង​នឹង​បរិភោគ​ដដែល ដែល​នោះ ខ្ញុំ​គិត​ថា​​គឺ​ជា​គំនិត​របស់​អ្នក​ដែល​ខ្វះ​ចំនេះដឹង។ ពួក​គេ​គាំទ្រ​សាច់​សត្វ​ព្រៃ ដែល​ជា​ហេតុ​នាំ​អោយ​មាន​ការ​សំលាប់​បន្ត។ គេ​ដឹង​ថា​គេ​មិន​គួរ​បរិភោគ​សាច់​នោះ​ទេ តែ​ចុង​ក្រោយ​ពួក​គេក្លាយ​ជា​បុគ្គល​ម្នាក់ ក្នុង​ចំនោមអ្នក​បរិភោគ​ដដែល។ ការ​សំលាប់​ កើត​ឡើង​ពី​អ្នក​បរិភោគ ហើយ​អ្នក​បរិភោគ​ កើត​ឡើង​ពី​បុគ្គល​ម្នាក់ៗនោះ​ហើយ។ ពួក​គេ​ពិត​ជា​ល្ងង់​ណាស់ គួរ​អោយ​អាណិត​មែន។

មូល​ហេតុ​ជាច្រើន

មានមូល​ហេតុ​ជា​ច្រើន​ដែល​បណ្ដាល​អោយ ពូជ​សត្វ​មួយ​ ក្លាយ​ជា “ជិត​ដាច់​ពូជ​​"។ មិន​មែន​គ្រាន់​តែ​ការ​សំលាប់​ដើម្បី​បរិភោគ​នោះ​ទេ។ កត្តា​នគរូបនីយកម្ម ដោយ​មិន​បាន​គិត​ពី​ឥទ្ធិពល​លើ​ប្រព័ន្ធ​បរិស្ថាន​ បាន​បំផ្លាញ​ដោយ​ផ្ទាល់​ និង ដោយ​ប្រយោល​លើ​ សត្វ​ព្រៃ​ទាំងនោះ។ នគរូបនីយកម្ម​ ខ្វះ​ការ​សិក្សា​ បាន​បំផ្លាញ​ដោយ​ផ្ទាល់​លើ​​ព្រៃឈើ ដែល​ជា​ជំរកសត្វ​រស់​នៅ​។ លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត ការ​ប្រែប្រួល​​បរិយាកាស​ដោយ​សារ​ផល​ប៉ះពាល់​ពី នគរូបនីយកម្ម​ និង ឧស្សាហកម្ម ក៏​ជា​ហេតុ​ធ្វើ​អោយសត្វ​ដាច់​ពូជ​ដែរ។ សត្វ​ព្រៃ ជា​ភាររស់​គួរ​អោយ​អាណិត​ណាស់។ ពួក​គេ​គ្មាន​សំលៀក​បំពាក់ គ្មាន​ទី​ជំរក ហើយ​ពួក​គេ​គ្មានការ​សំរបសំរួល​ទៅ​នឹង​បំរែបំរួល​បរិយាកាស​ និង សីតុណ្ហភាពឡើយ។ អ្នក​ដែល​បាន​បំផ្លាញ​បរិស្ថាន ពិត​ណាស់ប្រាកដ​ជា​បាន​បំភ្លេច ឬ ល្ងង់​ណាស់​ដែល​មិន​ដឹង​ថា​ បុព្វបុរស​របស់​មនុស្ស​រស់​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ។ ភាព​យល់​ខុស​របស់​មនុស្ស​ភាព​សាហាវ​របស់​សត្វ​ព្រៃក៏​ជាបញ្ហា​ផង​ដែរ។ មនុស្ស​មិន​មែន​ជា​ចំណី​របស់​ត្រី​ឆ្លាម​ទេ។ តាម​ពិត​ទៅ សត្វ​ព្រៃ​មិន​ដែលឈ្លានពាន​ទឹក​ដី​មនុស្ស​ទេ មាន​តែ​មនុស្ស​ទេ​ដែល​ទៅ​ឈ្លាន​ពាន​ដែន​ដី​របស់​សត្វ ហើយ​នៅ​ពេល​សត្វ​ការពារ​ទឹក​ដី​ខ្លួន​តាម​សភាវគតិ បែរ​ជាធ្វើ​អោយ​គេ​គិត​ថា​សត្វ​ទាំង​នោះ​មាន​ភាព​សាហាវ​ទៅ​វិញ។

កំហុស​ដ៏ធំ​របស់​មនុស្ស​ពី​មុន

មាន​សត្វ​ព្រៃ​ជា​ច្រើន​បាន​ផុត​ពូជ​ដោយសារ​មនុស្ស។ សូម​ក្រលេក​មើល​លើ​ តំណរ​ភ្ជាប់​នេះ​ ដែល​នាំ​ទៅ​កាន់​ បញ្ជី​សត្វ​ផុត​ពូជ​ នៅ​វីគីផេឌៀ។ ឍាម​រ៉ា ជា​កំហុស​ដ៏​ធំ​មួយ ដែល​មនុស្ស​ចាស់​គ្មាន​អ្វី​នឹង​ឆ្លើយ​តប​ចំពោះ​ក្មេងៗទេ នៅ​ពេល​ពួក​គេ​សួរថា សត្វ​នេះនៅ​ទីណា ហើយ​អ្នក​ណាជា​អ្នក​ធ្វើអោយ​សត្វ​នេះ​ដាច់​ពូជ។ ចំពោះ​ខ្ញុំ​ផ្ទាល់​ ខ្ញុំ​មិន​ខ្វល់​ថា​ អង្គភាព​រួម​ធំ​មួយ​ណា ឬ​ បុគ្គល​ណា​ធ្វើ​អោយ​សត្វ​ដាច់​ពូជ​ទេ តែ​ខ្ញុំ​បន្ទោស​មនុស្ស​ចាស់​ទាំង​ស្រុង​ លើ​ការ​បាត់​បង់​នេះ។ ហើយ​នៅ​មាន​សត្វ​ជា​ច្រើន​ទៀត​ដែល​កំពុង​ត្រូវ​បាន​​គំរាមកំហែង ហើយ​បើ​មនុស្ស​ជំនាន់​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​នៅ​តែ​បន្ត​បំផ្លាញ​សត្វ​ព្រៃ​បន្ត​ទៀត ខ្ញុំ​ខ្លាច​ថា​ក្មេង​ៗ​ជំនាន់​ក្រោយ​កាន់តែ​បន្ទោស​យើង​​ច្រើន​​ទៅ​ទៀត បើ​សិន​ពួក​គេ​មិន​ស្គាល់​សត្វ​គ្រៀល សត្វ​កេងកង…។​​ សូម​ចុច​លើ​ទី​នេះ ដើម្បី​មើល​ទៅ​លើ​ការ​ឃោសនា​មួយ ដែល​បង្ហាញ​អំពី​របៀប​ធ្វើ​ឯកសារ​សត្វ​លើ​សត្វ​ខ្លា នៅ​ពេល​ដែល​ខ្លា​បាន​ដាច់​ពូជ​ទៅ ។ វា​គួរ​អោយ​ខ្លាច​ និង អាម៉ាស់​ណាស់។

ចាំ​អង្កាល់​ទៀត?

"​សត្វ​ព្រៃ​ជា​សម្ផស្ស​ ជា​មរតក ជាមោទនភាព​ជាតិ"
មាន​ការ​អភិរក្ស​ជា​ច្រើន​បាន​កើត​ឡើង​ក្នុង​កំឡុង​ប៉ុន្មាន​ទស្សវត្ស​ចុង​ក្រោយ​នេះ។ អ្វី​ដែល​សំខាន់​គឺ​ត្រូ​វបង្ហាត់​មនុស្ស​ ជាពិសេស​ក្មេងៗ​ជំនាន់​ក្រោយ​អោយ​ចេះ​ស្រលាញ់​សត្វ​ព្រៃ យល់​ពី​ប្រយាជន៍​សត្វ ហើយត្រូ​វមាន​វិធានការ​ទៅលើ​ការ​សំលាប់ និង​ត្រូវ​មាន​ការ​សិក្សា​អោយ​ច្បាស់​លាស់​ថ្លឹង​ថ្លែង​ពី​ផល​ប៉ះពាល់​លើ​ជំរក​សត្វ​មុន​ពេល​​ធ្វើ​គំរោង​នគរូបនីយកម្ម។ ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា​យើង​អាច​ការ​ពារ​សត្វ​ព្រៃ​បាន ហើយ​វា​ចាប់​ផ្ដើម​ពី​ឥលូវ​នេះ និង ពីយើង​ម្នាក់ៗទៅ។ វា​ដល់​ពេល​ហើយ​ដែល​យើង​យក​សម្បជញ្ញះ​មក​ប្រើប្រាស់។

បញ្ជី​សត្វ​ដែល​ជិត​ផុត​ពូជ​នៅ​កម្ពុជា
សត្វ​ព្រៃ​នៅ​កម្ពុជា